10 En Büyük Doğal Felaket

  İnsanlık tarihi boyunca ve hatta insanlığın ortaya çıkışından çok önceleri de, içinde bulunduğumuz yaşlı Dünya bir çok doğal felaket yaşamıştır. Bu felaketler, sebepleri ne olursa olsun, canlı yaşamı büyük ölçülerde etkilemiş hatta kimileri birçok canlının neslinin tükenmesine dahi sebep olmuştur. Listemizde konu edindiğimiz bazı felaketler ise gerekli önlemler alınmış olsa engellenebilir olması sebebiyle oldukça üzücü, fakat listeyi okumayı bitirdiğinizde bu konuda çoğumuzun bir ders almayacak olması ise daha endişe verici.

Listede bahsedilen doğal felaketler konusunda bilgilerimiz, kayıtlı tarih ve bilimadamlarının tahminleri ile sınırlı. Büyüklük açısından en büyükler arasında olamayacak bir deprem bile binlerce insanın ölümüne yol açarken, Japonya gibi bu konuda bilinçlenmiş ülkelerde, en büyük depremler bile hasarsız ve kayıpsız atlatılabilmekte. Aynı şekilde, insan yaşamının bulunmadığı bir dağda gerçekleşen büyüklük açısından korkunç bir çığı, yerleşim yerlerine yakın bir dağda gerçekleşen küçük ama ölümcül sonuçlar doğurmuş bir çığ ile karşılaştırmak pek doğru olmayacaktı. Bu doğrultuda her felaketi, en yıkıcı/ölümcül ve en büyük olmak üzere iki açıdan değerlendirmeye çalıştık. Haydi listelemeye başlayalım!


10) KASIRGA

    Bilinen en ölümcül kasırga; 500.000'e yakın kişinin ölümüne sebebiyet vermiş olan 1970 Bhola kasırgasıdır. O zamanın batı Pakistan'ını, şimdinin Bangladeş'ini vuran bu kasırga, 7 Kasım 1970'de başlayıp 13 Kasım 1970'de sona erdiğinde, bölgedeki evlerin %85'i yok olmuş ve doğrudan etkilenenlerin sayısı 3,5 milyonu bulmuştur.


1970 Bhola Siklonu


    Kayıtlara geçen en kuvvetli kasırga ise; 4-19 Ekim 1979 tarihlerinde Pasifik Okyanusu'nun kuzeybatısında meydana gelen Tip Tayfunu'dur. En düşük deniz seviyesi basıncı (870 mbar) ve en geniş rüzgar alanı (2220 km) gibi birçok rekoru halen elinde bulunduran bu büyük doğa olayında rüzgar 305 km/s'lik hızlara ulaşmıştır.



1979 Tip Tayfunu


9) TİPİ

    Bilinen en ölümcül tipi; 1972 yılında İran'da 4000 kişinin ölümüne yol açan kar fırtınasıdır. 3-9 Şubat 1972 tarihlerinde gerçekleşen bu olayda, özellikle güney İran'da 8 metreyi bulan kar, içerisinde yaşayanlarla beraber yaklaşık 200 köyü haritadan silmiştir.


1972 Iran


8) TOPRAK KAYMASI

    Takvimler 16 Aralık 1920 tarihini gösterdiğinde, büyüklüğünün Richter ölçeğine göre 8,5 civarlarında olduğu düşünülen bir deprem Çin'in Kansu eyaletini vurdu. 300 yıldır hiçbir depremin görülmediği bu bölge, depreme hazırlıksız yakalanmıştı. Çoğunluğu tarımla uğraşan köy ve kasabaların tamamı deprem sebebiyle gerçekleşen toprak kayması ile çamur yığınlarının altına gömüldü. Toplamda 200.000 civarında insan çamur,toprak ve taş yığınlarının altında kalarak hayatını kaybetti.



1920 Kansu


7) YANGIN

    Yangınlar, hem doğal yollarla hem de insan eliyle tetiklenebilen afetlerdir. Orman yangınları diğer afetler kadar insanlar için çok ölümcül sonuçlar doğurmasa da doğal yaşamın diğer unsurları olan vahşi hayvan hayatını ve bitkisel yaşamı öldürmekle kalmayıp birçok hayvan ve bitki cinsinin de yok olmasına sebep olmaktadır. Şehirlerde ortaya çıkan yangınlar ise, alan olarak orman yangınlarından çok daha küçük olsa da sonuçları çok daha ölümcül olabilmektedir.

    Orman yangınlarından bilinen en ölümcülü, 8 Ekim 1871'de Amerika'nın Wisconsin eyaletinin Peshtigo şehrinde gerçekleşen ve 1500'e yakın insanın ölümüne neden olan yangındır.


1871 Peshtigo yangını

     1863 yılının 8 Aralık'ında Şili'nin başkenti Santiago'da gerçekleşen bir kilise yangını ise gelmiş geçmiş en ölümcül yangınlardan biridir. Dini bir festivalin kutlandığı sırada bir gaz lambasının neden olduğu yangın, misafirlere oturacak yer açmak için ana çıkış hariç diğer kapıların önüne konan sandalyeler ve kilisenin tek çıkış kapısının önünde oluşan büyük izdiham nedeniyle toplamda 2500'den fazla insanın ölümüne sebep olmuştur.


Iglesia de la Compania Kilisesi - Şili


6) HORTUM

    Dünyada oluşan hortumların yarısına yakınının boy gösterdiği Bangladeş, 26 Nisan 1989'da kayıtlara Daulatpur-Saturia Hortumu olarak geçen olayla sarsılmıştı. Ağaçlar ve evler de dahil olmak üzere önüne çıkan herşeyi yerlebir etmiş olan bu hortum, tarihe en çok kişinin ölümüne sebebiyet veren hortum olarak geçti. Sona erdiğinde geride 1300'e yakın ölü, 12 binden fazla yaralı ve 80 bine yakın evsiz bırakmıştı.


1989 Daulatpur-Saturia Hortumu


    Amerika'nın Missouri, Illinois ve Indiana eyaletlerini etkilemesi dolayısıyla Tri-State Hortumu adıyla anılan 18 Mart 1925 tarihli hortum, bir çok açıdan rekorları altüst etmiştir. En uzun etki alanı (392 km.), en uzun süre (3,5 saat) ve en yüksek hız (117 km/s) gibi akıl almaz rekorlara sahip bu hortum sona erdiğinde geride 695 ölü ve 2 binin üzerinde yaralı bırakmıştı.


1925 Tri-State Hortumu (Indiana)


5) TSUNAMİ

    2004 yılında Hint Okyanusu'nda Sumatra Adası açıklarında meydana gelen 9,0'lık deprem, en sonunda 230.000 kişinin ölümüne yol açacak dev dalgalar oluşturmuştu. Tarihin gördüğü bu en ölümcül tsunami, en çok Endonezya olmak üzere 15 farklı ülkeyi etkilemiş ve 30 metrelik dalgalar ile, 2 milyona yakın insanı da evsiz bırakmıştır.


2004 Hint Okyanusu (Endonezya)

    Bilinen en büyük tsunami ise, megatsunami sınıfına giren ve Alaska'nın Lituya Körfezi'nde bir deprem sonucu oluşan toprak kaymasının yarattığı tsunamidir. 9 Temmuz 1958 tarihinde gerçekleşen bu tsunami tamı tamına 524 metre büyüklüğünde dalgalar oluşturmuştur. İnanılmaz büyüklüğü ve geçtiği yerdeki doğal hayatı bile tamamen yok etmesine rağmen, sadece bölgede demirli bir botta bulunan 2 kişinin ölümüne yol açmıştır.


1958 Lituya Körfezi / Alaska


4) ÇIĞ

    31 Mayıs 1970 tarihinde Peru kıyılarında meydana gelen bir deprem, Huascaran dağının kuzey yamacının çökmesine neden olmuştu. Önüne kattığı buz ve kaya parçalarıyla büyüyen çığ, saatte 335 km gibi inanılmaz hızlara ulaşıp, 18 km boyunca sürüklenerek, Yungay ve Ranrahirca kasabalarını yaklaşık 2,3 milyon metre küp buz ve çamur yığının altında bırakmış ve 20 binden fazla kişinin hayatını kaybetmesine neden olmuştur.



1970 Huascaran Dağı


3) VOLKANİK PATLAMA

    Ömrü boyunca sayısız defa volkanik patlamalarla kimliği değişmiş yaşlı Dünyamızın kaydedilen tarih içerisinde gördüğü en büyük ve ölümcül volkanik patlama Endonezya'nın Sumbawa adasında bulunan Tambora volkanının patlamasıdır. 10 Nisan 1815 tarihinde gerçekleşen ve binlerce kilometre ötedeki ülkelerden bile duyulan bu patlama ile 160 kilometreküplük madde yeryüzünün içinden dışarı fışkırmıştır. İlk etapta yağan lav ve kayalar sonucu 12 bin kişi hayatını kaybetmiştir fakat patlamanın yarattığı kül serpintisi nedeniyle bölgedeki tüm tarım üretimi tamamen durmuş ve dolayısıyla toplamda açlık ve hastalık yüzünden ölenlerin sayısı 90 binden fazla olmuştur. Bu patlama o kadar büyük olmuştur ki, Kuzey Küre'de "Volkanik Kış" denilen fenomeni ortaya çıkarmıştır. Bu sebeple 1816 yılında Kuzey yarımkürede yaz hiç yaşanmamış olup, tarım ve hayvancılığın ölümü sebebiyle 19. yüzyılın gördüğü en büyük kıtlık ortaya çıkmıştır.


Tambora Volkanı


2) SEL

     Çin'in ikinci, dünyanın ise altıncı en uzun nehri olan ve Çin medeniyetinin beşiği olarak tabir edilen Huang He veya bilinen adıyla Yellow River (Sarı Nehir), tarih boyunca defalarca sellere sebep olmuştur. Dünya tarihine geçen en büyük ve en ölümcül sellerin yarısından fazlasının bu bölgede görülmesinin sebebi, Moğolistan'da bu nehrin donan su kalıplarıyla tıkanması ve nehre ismini veren sarılığın sebebi olan kil yoğunluğudur. 1931 yılının Temmuz ve Kasım ayları arasında yağan yağmurlar ile bir kez daha taşan Huang He, toplamda 87 bin kilometrekarelik bir alanı yok etmiş ve inanılması güç bir şekilde tam 3,7 milyon insanın ölümüne ve 80 milyon insanın evsiz kalmasına sebep olmuştur.


1931 Çin


1) DEPREM

    Deprem Türk insanına yabancı bir afet değil. Geçmişte birçok insanımızı kaybetmemize neden olmuş fakat bir türlü ders almamızı sağlayamamıştır. Birçok bölgesi deprem kuşağında olan ülkemizde insanlar hergün depremle uyanma korkusu yaşamaktadır. Ülkemizde bilinen en ölümcül afetler de deprem sonucunda yaşanmıştır. İçinde yaşadığımız Dünya ise oluştuğundan bu yana coğrafik ve jeolojik olarak bugünkü halini alıncaya kadar sayısız defa depremler yaşamıştır.

    Uygar insan tarafından kaydedilen en büyük deprem 22 Mayıs 1960 günü Şili'de gerçekleşmiştir. Richter ölçeği ile 9,5 büyüklüğündeki bu deprem ile oluşan tsunami dalgaları Pasifik'i geçerek Japonya'yı ve Hawaii'i bile etkilemiş ve toplamda 6 bine yakın insanın ölümüne sebep olmuştur.


1960 Valdivia - Şili

    Kaydedilen en ölümcül deprem ise 23 Ocak 1556 sabahı Çin'in Şensi (Shaanxi) bölgesinde gerçekleşmiştir. Bugün coğrafik datalar değerlendirildiğinde, 8,0 büyüklüğünde gerçekleştiği tahmin edilen bu deprem, bölge nüfusunun %60'ını yani 830 bine yakın kişinin ölümüne neden olmuştur.


Şensi (Shaanxi)


14 yorum:

Unknown dedi ki...

Bu doğal afetler benim ilgimi çok çekiyor muhteşem

Unknown dedi ki...

Öpecem ulan seni, aranan acil kanı buldun bana :D

Unknown dedi ki...
Bu yorum bir blog yöneticisi tarafından silindi.
Adsız dedi ki...

waw bu site neymiş be

Adsız dedi ki...

Çok sağolun, ödevimde bana çok yardımcı oldunuz. En iyi cevapları burdan aldım. Hocanın gönlünü kazanacağım herhalde.

Adsız dedi ki...

yaşasın be sonunda aradığım içeriği anlatan yazıyı buldum çok sağolın sonunda ödevimi yapabilicem

Unknown dedi ki...

Tek mesele ingilizceye çevirmem gerekli :) ama ellerinize sağlık.

Unknown dedi ki...

olum çok güzel olmuş en farklı afetleri yazmışın :D

Unknown dedi ki...

Doğal afetler hakkında çok bilgilisin arkadaş.

Adsız dedi ki...

çok süperrrr bir siteeeee

Unknown dedi ki...

Aynen ingilizceci istedi. Hangi okuldasın?

Adsız dedi ki...

Çok iyi ya ingilizce ye çevirirsem ofevin 1/4 ü tamamlanacak ödev uzun ama enn faydalı site burası allah razı olsun karşim :)

Unowknow dedi ki...

Sjshsbsmsbsbdnsmsbdndmsbsbmdnddb okulu

Adsız dedi ki...

çooook efso harika muhteşem diyecek kelime bulamıyorum

Yorum Gönder

Sonraki Kayıt Önceki Kayıt Ana Sayfa

Followers

Follow ozgurcagin on Twitter

Recent Comments