63 Çizgi Film Nostaljisi


         Sanıyorum Listelemece'de yaptığımız en geniş liste bu oldu. Yaşları 20-40 arasında değişen Türk gençlerinin yakından hatırlayacağı, Türk televizyonlarında yayınlanmış ve o dönem TV'den başka dijital eğlence aracı olamayan çocukların hafızalarında yer etmiş çizgi filmleri, giriş müzikleriyle beraber gelin hep beraber hatırlayalım.

Not: Çizgi filmler arasında herhangi bir sıralama yapılmamıştır, keza herkesin favorisi eminim başkadır. Amacımız sadece nostalji...


63) Afacan ile Babacan (Talespin)




62) Baron ve Değerli (Wacky Races)




61) Bay Meraklı (La Linea)



60) Clementine



59) Sevimli Dinazor Denver (Denver the Last Dinosaur)



58) Voltran (Voltron)




57) Kaptan Mağara Adamı (Captain Caveman)



56) Alvin ve Sincaplar (Alvin and the Chipmunks)




55) Calimero




54) Looney Toons




53) Afacan Dennis (Dennis the Menace)




52) Beverly Hills Gençliği (Beverly Hills Teens)



51) Richie Rich




50) Şirinler (The Smurfs)




49) Kara Kanat (Darkwing Duck)




48) He-Man



47) She-Ra



46) Tenten (Tintin)




45) Garfield




44) Atom Karınca (Atom Ant)




43) Pembe Panter (Pink Panther)




42) Yakari



41) Ağaçkakan Woody (Woody Woodpecker)




40) Tom ve Jerry




39) Gufi ile Oğlu (Goof Troop)




38) Cesur Ayılar (Adventures of Gummi Bears)



37) Thundercats




36) Red Kit (Lucky Luke)



35) Kaptan Tsubasa




34) Heathcliff




33) Taş Devri (The Flintstones)



32) Jetgiller (The Jetsons)




31) Müfettiş Gadget (Inspector Gadget)




30) Heidi




29) Yeşil Maske (The Mask)




28) Varyemez Amca (Duck Tales)




27) Transformers




26) Hayalet Avcıları (The Real Ghostbusters)




25) Ninja Kaplumbağalar (Teenage Mutant Ninja Turtles)




24) Sevimli Hayalet Casper (Casper and Friends)




23) Vikingler (Wickie the Viking)



22) G.I. Joe




21) Kahramanlar Yarışıyor (Laff-A-Lympics)



20) Vücudumuzu Tanıyalım (Il Etait Une Fois La Vie)




19) Bir Varmış Bir Yokmuş (Il Etait Une Fois L'homme)




18) Roadrunner




17) Arı Maya (Maya the Bee)




16) Ayı Yogi




15) Scooby Doo




14) Nils ve Uçan Kaz (Nils Holgerssons Underbara Resa)




13) Kayıp Dünyalar (Les Mondes Engloutis)



12) Güneşin Oğlu Esteban (Les Mysterieuses Cites D'or)




11) Çalçene (Jabberjaw)




10) Winnie the Pooh




9) Speedy Gonzales



8) Tazmanya Canavarı (Taz-Mania)



7) Temel Reis (Popeye)




6) 80 Günde Devr-i Alem (Around the World with Willy Fog)




5) Şeker Kız Candy




4) Galaksi Lisesi (Galaxy High School)




3) Bugs Bunny, Duffy Duck, Slyvester, Tweety




2) Mickey Mouse, Donald Duck, Pluto, Goofy, Chip ile Dale



1) Az Gittik Uz Gittik

 







10 En Büyük Doğal Felaket

  İnsanlık tarihi boyunca ve hatta insanlığın ortaya çıkışından çok önceleri de, içinde bulunduğumuz yaşlı Dünya bir çok doğal felaket yaşamıştır. Bu felaketler, sebepleri ne olursa olsun, canlı yaşamı büyük ölçülerde etkilemiş hatta kimileri birçok canlının neslinin tükenmesine dahi sebep olmuştur. Listemizde konu edindiğimiz bazı felaketler ise gerekli önlemler alınmış olsa engellenebilir olması sebebiyle oldukça üzücü, fakat listeyi okumayı bitirdiğinizde bu konuda çoğumuzun bir ders almayacak olması ise daha endişe verici.

Listede bahsedilen doğal felaketler konusunda bilgilerimiz, kayıtlı tarih ve bilimadamlarının tahminleri ile sınırlı. Büyüklük açısından en büyükler arasında olamayacak bir deprem bile binlerce insanın ölümüne yol açarken, Japonya gibi bu konuda bilinçlenmiş ülkelerde, en büyük depremler bile hasarsız ve kayıpsız atlatılabilmekte. Aynı şekilde, insan yaşamının bulunmadığı bir dağda gerçekleşen büyüklük açısından korkunç bir çığı, yerleşim yerlerine yakın bir dağda gerçekleşen küçük ama ölümcül sonuçlar doğurmuş bir çığ ile karşılaştırmak pek doğru olmayacaktı. Bu doğrultuda her felaketi, en yıkıcı/ölümcül ve en büyük olmak üzere iki açıdan değerlendirmeye çalıştık. Haydi listelemeye başlayalım!


10) KASIRGA

    Bilinen en ölümcül kasırga; 500.000'e yakın kişinin ölümüne sebebiyet vermiş olan 1970 Bhola kasırgasıdır. O zamanın batı Pakistan'ını, şimdinin Bangladeş'ini vuran bu kasırga, 7 Kasım 1970'de başlayıp 13 Kasım 1970'de sona erdiğinde, bölgedeki evlerin %85'i yok olmuş ve doğrudan etkilenenlerin sayısı 3,5 milyonu bulmuştur.


1970 Bhola Siklonu


    Kayıtlara geçen en kuvvetli kasırga ise; 4-19 Ekim 1979 tarihlerinde Pasifik Okyanusu'nun kuzeybatısında meydana gelen Tip Tayfunu'dur. En düşük deniz seviyesi basıncı (870 mbar) ve en geniş rüzgar alanı (2220 km) gibi birçok rekoru halen elinde bulunduran bu büyük doğa olayında rüzgar 305 km/s'lik hızlara ulaşmıştır.



1979 Tip Tayfunu


9) TİPİ

    Bilinen en ölümcül tipi; 1972 yılında İran'da 4000 kişinin ölümüne yol açan kar fırtınasıdır. 3-9 Şubat 1972 tarihlerinde gerçekleşen bu olayda, özellikle güney İran'da 8 metreyi bulan kar, içerisinde yaşayanlarla beraber yaklaşık 200 köyü haritadan silmiştir.


1972 Iran


8) TOPRAK KAYMASI

    Takvimler 16 Aralık 1920 tarihini gösterdiğinde, büyüklüğünün Richter ölçeğine göre 8,5 civarlarında olduğu düşünülen bir deprem Çin'in Kansu eyaletini vurdu. 300 yıldır hiçbir depremin görülmediği bu bölge, depreme hazırlıksız yakalanmıştı. Çoğunluğu tarımla uğraşan köy ve kasabaların tamamı deprem sebebiyle gerçekleşen toprak kayması ile çamur yığınlarının altına gömüldü. Toplamda 200.000 civarında insan çamur,toprak ve taş yığınlarının altında kalarak hayatını kaybetti.



1920 Kansu


7) YANGIN

    Yangınlar, hem doğal yollarla hem de insan eliyle tetiklenebilen afetlerdir. Orman yangınları diğer afetler kadar insanlar için çok ölümcül sonuçlar doğurmasa da doğal yaşamın diğer unsurları olan vahşi hayvan hayatını ve bitkisel yaşamı öldürmekle kalmayıp birçok hayvan ve bitki cinsinin de yok olmasına sebep olmaktadır. Şehirlerde ortaya çıkan yangınlar ise, alan olarak orman yangınlarından çok daha küçük olsa da sonuçları çok daha ölümcül olabilmektedir.

    Orman yangınlarından bilinen en ölümcülü, 8 Ekim 1871'de Amerika'nın Wisconsin eyaletinin Peshtigo şehrinde gerçekleşen ve 1500'e yakın insanın ölümüne neden olan yangındır.


1871 Peshtigo yangını

     1863 yılının 8 Aralık'ında Şili'nin başkenti Santiago'da gerçekleşen bir kilise yangını ise gelmiş geçmiş en ölümcül yangınlardan biridir. Dini bir festivalin kutlandığı sırada bir gaz lambasının neden olduğu yangın, misafirlere oturacak yer açmak için ana çıkış hariç diğer kapıların önüne konan sandalyeler ve kilisenin tek çıkış kapısının önünde oluşan büyük izdiham nedeniyle toplamda 2500'den fazla insanın ölümüne sebep olmuştur.


Iglesia de la Compania Kilisesi - Şili


6) HORTUM

    Dünyada oluşan hortumların yarısına yakınının boy gösterdiği Bangladeş, 26 Nisan 1989'da kayıtlara Daulatpur-Saturia Hortumu olarak geçen olayla sarsılmıştı. Ağaçlar ve evler de dahil olmak üzere önüne çıkan herşeyi yerlebir etmiş olan bu hortum, tarihe en çok kişinin ölümüne sebebiyet veren hortum olarak geçti. Sona erdiğinde geride 1300'e yakın ölü, 12 binden fazla yaralı ve 80 bine yakın evsiz bırakmıştı.


1989 Daulatpur-Saturia Hortumu


    Amerika'nın Missouri, Illinois ve Indiana eyaletlerini etkilemesi dolayısıyla Tri-State Hortumu adıyla anılan 18 Mart 1925 tarihli hortum, bir çok açıdan rekorları altüst etmiştir. En uzun etki alanı (392 km.), en uzun süre (3,5 saat) ve en yüksek hız (117 km/s) gibi akıl almaz rekorlara sahip bu hortum sona erdiğinde geride 695 ölü ve 2 binin üzerinde yaralı bırakmıştı.


1925 Tri-State Hortumu (Indiana)


5) TSUNAMİ

    2004 yılında Hint Okyanusu'nda Sumatra Adası açıklarında meydana gelen 9,0'lık deprem, en sonunda 230.000 kişinin ölümüne yol açacak dev dalgalar oluşturmuştu. Tarihin gördüğü bu en ölümcül tsunami, en çok Endonezya olmak üzere 15 farklı ülkeyi etkilemiş ve 30 metrelik dalgalar ile, 2 milyona yakın insanı da evsiz bırakmıştır.


2004 Hint Okyanusu (Endonezya)

    Bilinen en büyük tsunami ise, megatsunami sınıfına giren ve Alaska'nın Lituya Körfezi'nde bir deprem sonucu oluşan toprak kaymasının yarattığı tsunamidir. 9 Temmuz 1958 tarihinde gerçekleşen bu tsunami tamı tamına 524 metre büyüklüğünde dalgalar oluşturmuştur. İnanılmaz büyüklüğü ve geçtiği yerdeki doğal hayatı bile tamamen yok etmesine rağmen, sadece bölgede demirli bir botta bulunan 2 kişinin ölümüne yol açmıştır.


1958 Lituya Körfezi / Alaska


4) ÇIĞ

    31 Mayıs 1970 tarihinde Peru kıyılarında meydana gelen bir deprem, Huascaran dağının kuzey yamacının çökmesine neden olmuştu. Önüne kattığı buz ve kaya parçalarıyla büyüyen çığ, saatte 335 km gibi inanılmaz hızlara ulaşıp, 18 km boyunca sürüklenerek, Yungay ve Ranrahirca kasabalarını yaklaşık 2,3 milyon metre küp buz ve çamur yığının altında bırakmış ve 20 binden fazla kişinin hayatını kaybetmesine neden olmuştur.



1970 Huascaran Dağı


3) VOLKANİK PATLAMA

    Ömrü boyunca sayısız defa volkanik patlamalarla kimliği değişmiş yaşlı Dünyamızın kaydedilen tarih içerisinde gördüğü en büyük ve ölümcül volkanik patlama Endonezya'nın Sumbawa adasında bulunan Tambora volkanının patlamasıdır. 10 Nisan 1815 tarihinde gerçekleşen ve binlerce kilometre ötedeki ülkelerden bile duyulan bu patlama ile 160 kilometreküplük madde yeryüzünün içinden dışarı fışkırmıştır. İlk etapta yağan lav ve kayalar sonucu 12 bin kişi hayatını kaybetmiştir fakat patlamanın yarattığı kül serpintisi nedeniyle bölgedeki tüm tarım üretimi tamamen durmuş ve dolayısıyla toplamda açlık ve hastalık yüzünden ölenlerin sayısı 90 binden fazla olmuştur. Bu patlama o kadar büyük olmuştur ki, Kuzey Küre'de "Volkanik Kış" denilen fenomeni ortaya çıkarmıştır. Bu sebeple 1816 yılında Kuzey yarımkürede yaz hiç yaşanmamış olup, tarım ve hayvancılığın ölümü sebebiyle 19. yüzyılın gördüğü en büyük kıtlık ortaya çıkmıştır.


Tambora Volkanı


2) SEL

     Çin'in ikinci, dünyanın ise altıncı en uzun nehri olan ve Çin medeniyetinin beşiği olarak tabir edilen Huang He veya bilinen adıyla Yellow River (Sarı Nehir), tarih boyunca defalarca sellere sebep olmuştur. Dünya tarihine geçen en büyük ve en ölümcül sellerin yarısından fazlasının bu bölgede görülmesinin sebebi, Moğolistan'da bu nehrin donan su kalıplarıyla tıkanması ve nehre ismini veren sarılığın sebebi olan kil yoğunluğudur. 1931 yılının Temmuz ve Kasım ayları arasında yağan yağmurlar ile bir kez daha taşan Huang He, toplamda 87 bin kilometrekarelik bir alanı yok etmiş ve inanılması güç bir şekilde tam 3,7 milyon insanın ölümüne ve 80 milyon insanın evsiz kalmasına sebep olmuştur.


1931 Çin


1) DEPREM

    Deprem Türk insanına yabancı bir afet değil. Geçmişte birçok insanımızı kaybetmemize neden olmuş fakat bir türlü ders almamızı sağlayamamıştır. Birçok bölgesi deprem kuşağında olan ülkemizde insanlar hergün depremle uyanma korkusu yaşamaktadır. Ülkemizde bilinen en ölümcül afetler de deprem sonucunda yaşanmıştır. İçinde yaşadığımız Dünya ise oluştuğundan bu yana coğrafik ve jeolojik olarak bugünkü halini alıncaya kadar sayısız defa depremler yaşamıştır.

    Uygar insan tarafından kaydedilen en büyük deprem 22 Mayıs 1960 günü Şili'de gerçekleşmiştir. Richter ölçeği ile 9,5 büyüklüğündeki bu deprem ile oluşan tsunami dalgaları Pasifik'i geçerek Japonya'yı ve Hawaii'i bile etkilemiş ve toplamda 6 bine yakın insanın ölümüne sebep olmuştur.


1960 Valdivia - Şili

    Kaydedilen en ölümcül deprem ise 23 Ocak 1556 sabahı Çin'in Şensi (Shaanxi) bölgesinde gerçekleşmiştir. Bugün coğrafik datalar değerlendirildiğinde, 8,0 büyüklüğünde gerçekleştiği tahmin edilen bu deprem, bölge nüfusunun %60'ını yani 830 bine yakın kişinin ölümüne neden olmuştur.


Şensi (Shaanxi)


30 İz Bırakan Film Şarkısı

Film müzikleri ve şarkıları çoğu zaman yönetmenlerin istedikleri duyguyu aktarabilmeleri için en önemli araçlarından biri olmuştur. Sinema filmlerinin neredeyse tamamında kullanılmasına rağmen, bu film şarkılarının veya melodilerinin çok azı aşağıdaki örnekleri gibi zihinlerde yer etmiştir. Listeyi hazırlamaya başladığımızda bu kadar büyük bir listeyle karşılaşacağımızı ve birçok müthiş şarkıyı da elemek zorunda kalacağımızı açıkçası düşünmemiştik. Godfather, Star Wars, The Last of the Mohicans, Braveheart, Love Story, Good Bad and Ugly gibi filmlerin tema müzikleri ve unutulmaz West Side Story, Hair, Fame, Chicago, Moulin Rouge gibi müzikalleri bu listede konu edinemedik. Umarım siz de bu listeyi en az bizim kadar beğenir ve kendinize eski hatıraları anımsatacak birşeyler bulabilirsiniz.



(Coolio - Gangsta's Paradise)




(B.J. Thomas - Raindrops Keep Fallin' On My Head)





(Bryan Adams - Everything I Do)





(Bee Gees - Stayin' Alive)



26) Gilda
(Anita Kert Ellis - Put The Blame On Mame)



(Audrey Hepburn - Moon River)



24) Space Jam
(R. Kelly - I Believe I Can Fly)



(Liza Minelli - New York, New York)



(Marilyn Monroe - Diamonds Are A Girl's Best Friends)



(Bryan Adams, Rod Stewart, Sting - All For Love)



20) 8 Mile
(Eminem - Lose Yourself)



(Dooley Wilson - As Time Goes By)



(Doris Day - Que Sera Sera)



(Tina Turner - Golden Eye)



16) Cabaret
(Liza Minelli - Cabaret)



(Julie Andrews - Do Re Mi)



(Ray Parker Jr. - Ghostbusters)



(Bill Medley, Jennifer Warnes - The Time Of My Life)



(Steppenwolf - Born To Be Wild)



(Irene Cara - What A Feeling)



10) Top Gun
(Berlin - Take My Breath Away)



9) Grease
(John Travolta, Olivia Newton-John - You're The One That I Want)



(Michael J. Fox - Johnny B. Goode)



(Celine Dion - My Heart Will Go On)



6) Ghost
(Righteous Brothers - Unchained Melody)



(Gene Kelly - Singin' In The Rain)



(Whitney Houston - I Will Always Love You)



(Survivor - Eye Of The Tiger)



(Erkan Oğur - Fırat Türküsü)




Evet, biliyoruz, listede tema müziklerini konu edinmedik ama Melih Kibar'ın bu eşsiz bestesini listeden çıkarmaya bir türlü elimiz gitmedi. Yeri de hepimizin kalbinde olduğu gibi 1 numara olmalıydı.

15 Vurdu-Kırdı Yıldızı

Bir döneme aksiyon filmleri ile damga vurmuş oyuncular vardır, birçoğu yaşları ilerledikçe farklı rollerde de kendilerini denemişler ama hep o vurdulu-kırdılı rolleriyle hatırlanmışlardır. Listemize girmiş bu oyuncuların birçoğu gerçekten de dövüş sanatları konusunda uzman, fakat hepsinin ortak noktası ünlerini aksiyon filmlerine borçlu olmaları. Günümüzde de Vin Diesel, Jason Statham ve Dwayne "The Rock" Johnson gibi ileride bu listede bulunmayı haketmeye namzet yıldızlar bulunsa da, gelin biz geçmişi şöyle bir hatırlayalım.


15) Lorenzo Lamas

Nerede İzlemeli?: Renegade

14) David Bradley

Nerede İzlemeli?: American Ninja 3

13) Marc Dacascos

Nerede İzlemeli?: Crying Freeman

12) Don "The Dragon" Wilson

Nerede İzlemeli?: Bloodfist

11) Michael Dudikoff

Nerede İzlemeli?: American Ninja

10) Wesley Snipes

Nerede İzlemeli?: Blade

9) Dolph Lundgren

Nerede İzlemeli?: Rocky IV

8) Jet Li

Nerede İzlemeli?: Hero

7) Steven Seagal

Nerede İzlemeli?: Under Siege

6) Chuck Norris

Nerede İzlemeli?: Way Of The Dragon

5) Arnold Schwarzenegger

Nerede İzlemeli?: Terminator

4) Jackie Chan

Nerede İzlemeli?: Drunken Master

3) Sylvester Stallone

Nerede İzlemeli?: Rambo (First Blood)

2) Jean-Claude van Damme

Nerede İzlemeli?: Bloodsport

1) Bruce Lee

Nerede İzlemeli?: Enter The Dragon

5 En Uzun Ömürlü

Evet, Listelemece uzun bir aradan sonra geri döndü. Listelemeye aynı hızla kaldığımız yerden devam ediyoruz. Bu geçen uzun süre boyunca e-mail ve mesajlarınızla göstermiş olduğunuz ilgi ve desteğiniz için teşekkür ederiz. Haydi tekrar hep beraber araştırmanın, öğrenmenin ve listelemenin tadına varalım.

Açılışı, beklemenize değecek bir çalışmayla yapmak istedik. İnsan yaşam ortalamasının geçmiş yüzyıllara göre oldukça uzadığı günümüzde, yine de kimi canlıların ömürlerini duyunca şaşıracağınızı zannediyorum. Kimi hala canlı, kimi ise artık var olmayan bu rekortmen ömürlüleri hep beraber tanıyalım.


1) İnsan:

  110 yaşını geçen insanlara bilim adamları "supercentenarian" adını takmışlar. Tarih boyunca çok az supercentenarian'ın yaşı doğrulanabilmiş. Günümüzde ise 7 milyar insanın yaşadığı Dünya üzerinde doğrulanmış sadece 90 supercentenarian yaşamakta. Bilinmeyenler ile bu sayının yaklaşık 400 olabileceği tahmin ediliyor. Bu sayıların dünya nüfusuna oranı göz önüne alındığında, 110 yaşını geçmenin ne denli büyük ve önemli bir durum olduğu anlaşılabiliyor. Doğrulanmış, 115 yaşını geçen insan sayısı ise, Dünya tarihinde sadece ve sadece 26. Tabi bu sayıları incelerken, yaşlar ile ilgili belgelendirmelerin sadece son iki yüzyılda net bir şekilde yapıldığını da göz önünde bulundurmak gerekir. Her ne kadar Dünya tarihi boyunca 130 yaşını aşmış yüzlerce insan olduğu iddia edilmekte ise de kayıtlarla ispatlanamamaktadır.

Günümüzde ise en uzun yaşayanlar listesi çoğunlukla Japon ve Amerikalı'lardan oluşuyor. Günümüzde yaşayan ve geçmişte yaşamış bu uzun ömürlüler listesinde maalesef hiç Türk bulunmamakta. Oysa ki bu listeler sadece doğruluğu ispatlanmış kişilerden oluşmuyor. Örneğin günümüzde Diyarbakır'da yaşayan ve 127 yaşında olduğu iddia edilen Halim Solmaz dünyanın yaşayan en yaşlı insanı olabilir. Fakat doğduğu tarihlerde ülkemizin nüfus sistemi güvenilir olmadığı için ispatlamak maalesef mümkün değil. Geçmişte de 157 yıl (1777-1934) yaşadığı söylenen Zaro Ağa gibi birçok ömrü kanıtlanamamış insanımız var.

Özellikle dini metinlerde çok uzun süreli yaşam mitleri bulunmakta. Bunun dışında yüzlerce çok uzun süreler yaşadığı rivayet edilmiş insan var. Ama biz daha uzun yaşamışlar da olmuş olabileceğini aklımızın bir yerine not ederek, doğrulanan Dünya'nın en uzun yaşamış insanına bir göz atalım:


Jeanne Louise Calment (21 Şubat 1875 - 4 Ağustos 1997)


Yukarıda 121. yaşını kutlarken resmini görmüş olduğunuz bu tonton bayan, doğrulanan Dünya'nın en uzun yaşamış insanı. En azından bilinenler içinde. Kendisi tüm ömrünü Fransa'da geçirdikten sonra, doğumunun ardından tamı tamına 122 yıl 164 gün sonra hayata gözlerini yine Fransa'da yummuş. Ne diyelim, böyle uzun bir yaşam, umarım tüm sevdiklerinizin başına!

2) Hayvan :

Hayvanlar aleminde yaşam ömürleri, 1 günlük ömrü olan mayıs sineklerinden, ikiyüzyılı geçen ömürleriyle Grönland balinalarına kadar oldukça farklılıklar göstermektedir. Bunlardan en meşhuru ise 1751 yılında doğmuş kırmızı bir Koi balığı olan Hanako'dur. Hanako tam tamına 226 yıl ve onlarca sahip değiştirdikten sonra 1977 yılında balık cennetine göçmüştür.

Bir başka rekortmen ise, kimilerine göre hayvanlar aleminin uzun ömür konusunda gerçek rekortmeni kabul edilen ve 400 senenin üzerindeki yaşam ömrüyle bir deniz tarağı cinsi olan Arctica Islandica'dır.


Arctica Islandica


Kimileri tarafından kabul edilmese de, bilimsel olarak hayvan kabul edildikleri için, hayvanlar aleminin esas rekortmenleri olan mercan ve süngerler söz konusu olduğunda ise bu sayılar sadece gençlik ve belki çocukluk yılları demek oluyor. Keza hayvanlar aleminin bilinen en uzun ömürlü canlısı olan ve Karayipler'de 10 metreye kadar derinliklerinde yaşayan Dev Fıçı Süngerleri'nin (Xestospongia Muta) bazılarının tespit edilen yaşı tamı tamına 2300 yıl !


Xestospongia Muta


3) Bitki :

Bitkilerin çoğunluğunun ömürleri, insanlar ve hayvanlarla kıyaslandığında oldukça uzun fakat bakalım hayvanlar aleminin rekortmenleri ile yarış edebiliyorlar mı.

Cevabı basit, hem de fazlasıyla ediyorlar... Binli sayılarla ifade edilebilen ömür uzunluklarına sahip birçok bitki var. Bu türleri ikiye ayırmak gerekiyor; koloni olarak veya bireysel olarak değerlendirilenler. Takdir edersiniz ki koloni olarak yaşayan bitki türlerinde çok daha uzun ömürler görülebilmekte. Örneğin Amerika'nın Utah eyaletinde bulunan ve Pando adı verilmiş bir titrek kavak çeşidinin (Populus Tremuloides) 80 bin yaşında olduğu söyleniyor. Fakat bitki kolonilerinde de rekortmen yine denizden; Akdeniz'in 35 metreye kadar derinliklerinde yaşayan Neptün çimeni de denilen bir çeşit deniz yosunu olan Posidonia Oceanica'nın Ibiza adasının güneyinde bulunan bir kolonisinin tahmin edilen yaşı 100 bin yılın üstünde!


Populus Tremuloides


Posidonia Oceanica

Bireysel olarak değerlendirdiğimizde ise sayılar küçülse de hala inanması epey güç ömürler ile karşılaşıyoruz. Dünya'nın bilinen en yaşlı bitkisi bir ağaç. Amerika'nın Nevada eyaletinde yaşamış olan, Prometheus adı verilmiş Pinus longaeva cinsi bu çam ağacı, rekortmen olduğu henüz bilinmiyor iken, araştırma amacıyla (!) 1964 yılında kesildiğinde tamı tamına 4862 yaşındaydı. Bilinen en uzun ömürlü bitki her ne kadar Prometheus olsa da, bu ünvanını önümüzdeki 20 yıl içerisinde bir değişiklik olmaz ise kaybedecek gibi gözüküyor. Keza Doğu Kaliforniya'da bulunan ve yine aynı türe (Pinus longaeva) ait Methuselah adı verilmiş bir çam ağacı şu anda 4842 yaşında ve hala hayatta. Başına kötü birşey gelmesini engellemek için de, Kaliforniya'nın Beyaz Dağlar denilen bölgesinde bulunduğu bilinen bu ağacın, tam yeri özellikle açıklanmamakta.


Methuselah (Pinus Longaeva)

4) Mikroorganizma :
Bilimadamları her ne kadar çeşitli yerlerde buldukları kimi 250 milyon yıl yaşında olduğu varsayılan bakterilerin veya bitki sporlarının yeniden hayata döndürüldüğünü ve bu nedenle yaşayan en yaşlı canlı olduklarını iddia etseler de bilinen en yaşlı mikroorganizmalar; beyazlığı ile ünlü Antartika'nın, bu görüntüsüne tezat kırmızı rengi nedeniyle Kan Şelalesi denilen bölgesindeki bakterilerdir. Çeşitli kimyasal reaksiyonlar nedeniyle ve özellikle de demir içeriği sebebiyle bu rengi almış, Taylor Buzulu üzerinde bulunan bu bakterilerin 1,5 milyon yıl yaşında oldukları tahmin edilmektedir.


Blood Falls (Kan Şelalesi)

5) Şey :
Bunca yaşlı canlıdan sonra bir de uzayda bildiğimiz en yaşlı "şey"e bir bakalım istedik. Keza Dünya üzerindeki en yaşlı "şey" yine Dünya'nın ta kendisi. Uzayda ise görebildiğimiz en uzaktaki cisim olan bu "şey" bir galaksi. Uzayda bilinen en yaşlı "şey" aslında görülen en yaşlı nesne ve en yaşlı demek aslında yanlış. Daha doğru nitelendirmek gerekirse bu galaksi, bilinen en eski ve bize en uzak "şey". UDFy-38135539 adı verilen bu galaksinin ışığının bize gelmesi tamı tamına 13,1 milyar yıl sürüyor. Bu da onu insanoğlunun bildiği en eski şey yapıyor. Ömrünün ise ne kadar sürdüğünü henüz bilemiyoruz.


UDFy-38135539


Biz bu listeyi hazırladıktan sonra yıllar içerisinde muhtemelen nice yeni rekortmenler bulunacaktır. Umarım en sevdikleriniz birgün bu listede olacak kadar uzun yaşarlar!

Önceki Kayıtlar

Followers

Follow ozgurcagin on Twitter

Recent Comments